فلسفه برنامه های تبادل، تحکیم روابط فرهنگی و بررسی فرصت‌های سایر دانشگاه‌ها است. برنامه‌های تبادل بین دانشگاه‌ها معمولاً به صورت متقابل انجام می شود، یعنی برای هر دانشجویی که از مؤسسه اصلی به مؤسسه میزبان می رود، یک دانشجو از مؤسسه میزبان به مؤسسه اصلی می آید. برای تبدیل شدن به یک دانشجوی مبادله ای، بایستی داوطلب به طور رسمی توسط موسسه محل اقامت خود معرفی شده و (در صورت نیاز به پرداخت) شهریه در موسسه محل اقامت وی پرداخت شده باشد. برنامه تبادل ممکن است یک ترم تا دو ترم به طول انجامد که بعد اتمام دوره تبادل، هیچگونه مدرک دانشگاهی به  دانشجو اعطا نخواهد شد. با این وجود، معمولاً گزارشی از وضعیت دروس گذرانده وی طی مدت اقامت در مؤسسه میزبان، به مؤسسه مبدأ ارائه می شود.

برنامه های تبادل، برای تمام مقاطع آموزشی از کارشناسی تا دکتری قابل اجرا، بوده و ممکن است بصورت آموزشی یا پژوهشی باشد. در برنامه‌های تبادل پژوهشی، از دانشجو انتظار می‌رود که دوره اقامت خود در موسسه میزبان را در آزمایشگاهی سپری نموده و یا بر روی یک پروژه تحقیقاتی در حال انجام کار کند. در حالیکه در برنامه‌های تبادل آموزشی ممکن است دانشجو چندین دوره را در موسسه میزبان بگذراند. برای هر دو برنامه، دانشجو یک سرپرست در موسسه میزبان خواهد داشت که بر فعالیت های آموزشی/پژوهشی وی نظارت می‌نماید. به دانشجویانی که تمایل به شرکت در یکی از برنامه‌های‌ تبادل دارند توصیه می شود،  قبل از شرکت در برنامه، در خصوص دانشگاه مورد نظر و همچنین برنامه‌های درسی دوره با استاد مربوطه و یا مدیر گروه آموزشی خود مشورت نمایند. لازم است دانشجویان شرکت کننده در این برنامه‌ها از سطح زبان انگلیسی (یا زبان رسمی دوره) مورد قبولی برخوردار باشند. موسسه میزبان، درخواست های دانشجویان -که معمولاً از طریق دفتر مدیریت همکاری‌های بین المللی ارسال می شود- را بررسی نموده و در مورد پذیرش یا عدم پذیرش متقاضی تصمیم گیری می‌نماید. دانشگاه‌های مختلف، بازه‌های زمانی نسبتا متفاوتی را بعنوان مهلت پذیرش درخواست ها در نظر گرفته و مکانیسم های متفاوتی را جهت ارسال مدارک دارند. غالبا برنامه‌های تبادل از هزینه های تحصیلی معاف بوده و صرفا هزینه‌های مسافرت و اقامت توسط دانشجویان پرداخت می‌شود. در برخی موارد استثنایی، ممکن است دانشگاه میزبان اقدام به ارائه خوابگاه رایگان نماید. جزئیات مربوط به برنامه‌های تبادل در دانشگاه گیلان از طریق همین صفحه در دسترس است. در صورت وجود هرگونه سوال در این زمینه، لطفاً از طریق زیر با ما تماس بگیرید.

• دانشگاه دولتی آستاراخان روسیه

 در پی تفاهم نامه ای که در تاریخ 4 اردیبهشت 1395 بین دانشگاه گیلان و دانشگاه دولتی آستاراخان روسیه به امضا رسید، همکاری از طریق تبادل دانشجو و استاد آغاز شد. این تبادل برای دانشجویان سال دوم و سوم زبان فارسی و ایران شناسی انجام می‌شود.

• دانشگاه علوم کاربردی فولدای آلمان

 بر اساس تفاهم انجام شده با دانشگاه علوم کاربردی فولدا، هر سال یک دانشجوی کارشناسی ارشد رشته علوم اجتماعی و یک دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مهندسی کامپیوتر می‌توانند برای یک نیمسال در این دانشگاه تحصیل نمایند. همچنین دانشگاه فولدا ممکن است از دو دانشجو (یکی در علوم اجتماعی و دیگری در رشته مهندسی کامپیوتر) در مقطع کارشناسی ارشد حمایت مالی نماید.

• دانشگاه استانبول ترکیه

 دانشگاه گیلان با دانشگاه استانبول ترکیه نیز قرارداد برنامه تبادل امضا کرده است. تاکنون دو گروه از دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی و یک گروه موسیقی در دانشگاه گیلان از این فرصت برای تحصیل در دانشگاه استانبول به مدت یک ترم استفاده کرده اند.