سازمانهای علمی بینالمللی
در سال 1983 توسط سازمان بین المللی دریانوردی (IMO) ، یک آژانس تخصصی سازمان ملل متحد ، به عنوان مرکز برتر آن در زمینه تحصیلات تکمیلی دریایی ، تحقیق و تقویت ظرفیت تأسیس شد. این دانشگاه برنامه های آموزشی منحصر به فرد تحصیلات تکمیلی را ارائه می دهد ، تحقیقات گسترده ای را در زمینه مطالعات دریایی و اقیانوس انجام می دهد و به منظور توسعه پایدار سازمان ملل متحد ، ظرفیت های دریایی را ادامه می دهد.
شبکه بین اسلامی علمی و فناوری اقیانوسشناسی (INOC) در نوامبر سال ۱۹۸۷ توسط کمیته دائمی همکاریهای علمی و فناوری سازمان کنفرانس اسلامی (COMSTECH) تأسیس شده و فعالیت خود را از آوریل ۱۹۸۹ شروع کرده است. این شبکه، نهاد تخصصی اقیانوسشناسی در چارچوب سازمان کنفرانس اسلامی محسوب شده و مقر آن در ازمیر ترکیه قرار دارد. کشورهای عضو این شبکه عبارتند از: الجزایر، بنگلادش، اندونزی، عراق، مراکش، پاکستان، سنگال، تونس، ترکیه، مصر، ایران، عراق، کویت، لبنان، مالزی، موریتانی، عمان، پاکستان، عربستان سعودی، سودان، سوریه، تانزانیا، امارات متحده عربی.
در حال حاضر رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی نائب رئیس INOC است.
یک سازمان غیردولتی و غیرانتفاعی است که وظیفه جمعآوری نهایی، تجزیه و تحلیل قطعی و انتشار لرزهخیزی جهانی را بر عهده دارد این مرکز در سال 1964 به عنوان یک سازمان بینالمللی مستقل از دولتهای ملی تشکیل شد که کار لرزه هشناسی بینالمللی را در جمعآوری و تجزیه و تحلیل دادههای لرزهای از سراسر جهان، و بهویژه برای رسیدگی به جریان افزایش دادهها از استاندارد جهانی دنبال میکند. شبکه لرزه نگاری (WWSSN) نیز در آن سال تاسیس شد. وظیفه اصلی مرکز، جمع آوری و تجزیه و تحلیل مجدد تمام تاریخ لرزه ای زمین لرزه های موجود به منظور تولید داده های قطعی در مورد زلزله است .
این مرکز بنا به پیشنهاد پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله و با مصوبه مجمع عمومی یونسکو (پاریس)، هیات دولت و مجلس شورای اسلامی تاسیس شده است. ارایه خدمات فنی و تخصصی در زمینه کاهش ریسک زلزله، مدیریت بحران و ارتقای تاب آوری در برابر زلزله های احتمالی به کشورهای واقع در غرب و مرکز آسیا (براساس ویژگیهای کالبدی، اجتماعی – اقتصادی و فرهنگی این کشورها) و تسهیل همکاری های بینالمللی در زمینه ایمنی در برابر زلزله و مخاطرات طبیعی از مهمترین اهداف تشکیل این مرکز میباشد.
مهمترین ماموریت های این مرکز کمک به دولتهای منطقه برای توسعه نقشه راه و تدوین طرح جامع کاهش خطرپذیری زلزله در سطوح مختلف به منظور ارتقای تابآوری در برابر زلزله؛ و نیز شناسایی اولویتهای ملّی و منطقهای در زمینه کاهش خطرپذیری سوانح و پاسخ به نیازهای مرتبط میباشد. همچنین تقویت ظرفیتها و توانمندیهای ملّی تا منطقه ای در زمینه کاهش خطرپذیری زلزله؛ برگزاری دورههای آموزشی و تحصیلی جهت ارتقای آگاهی عمومی و دانش تخصصی در منطقه؛ همکاری با کشورها در اجرای پروژهها و فعالیتهای آموزشی مشترک (نظیر اجرای مانورهای منطقهای زلزله)؛ و نیز جلب مشارکت حامیان محلّی و بینالمللی برای پشتیبانی از پروژههای کاهش خطرپذیری سوانح در منطقه از دیگر ماموریتهای این مرکز عنوان شده است.
مرکز مذکور هم از بعد محدوده جغرافیایی تحت پوشش (غرب و مرکز آسیا) و هم از بعد دامنه فعالیت های حرفه ای (آموزش و پژوهش در زمینه ریسک و تاب آوری) در نوع خود منحصر به فرد بوده و فعالیت های آن نیز مورد نیاز تمامی کشورهای منطقه میباشد. لذا این مرکز میتواند ظرفیت های مضاعفی را در زمینه فعالیت های مرتبط با کاهش ریسک و مدیریت بحران زلزله در منطقه ایجاد نماید.
مرکز چندرشتهای تحقیقات مهندسی زلزله (MCEER)، که در سال 1997 تأسیس شد، بر پایهای بنا شده است که توسط مرکز ملی قبلی تحقیقات مهندسی زلزله، که توسط بنیاد ملی علوم در سال 1986 تأسیس شده بود، ایجاد شده است MCEER به دنبال راهحلهایی برای کاهش تلفات زلزله و کمک است. جوامع در هنگام مواجهه با زلزله آمادگی بهتری دارند و به طور فزاینده ای انعطاف پذیر هستند. ماموریت این مرکز کشف، پرورش، توسعه، ترویج، کمک به اجرا و در برخی موارد آزمایش آزمایشی اقدامات نوآورانه و فناوری های پیشرفته و نوظهور برای کاهش تلفات ناشی از زلزله به شیوه ای مقرون به صرفه است. پروژهها بر استفاده از فناوریها برای تقویت تأسیسات حیاتی - بیمارستانها، بزرگراهها و تأسیسات خدماتی - که جوامع در مواقع بحران به آنها وابسته هستند، و برای بهبود واکنش اضطراری پس از زلزله، مدیریت بحران و بهبودی متمرکز هستند. برنامه سراسری MCEER برای تحقیق، آموزش و توسعه شامل همکاری با تجارت، صنعت و دولت است. محققان برجسته از رشتهها و مؤسسات متعدد در سراسر ایالات متحده دانش، تخصص و دیدگاه بینرشتهای را با تجهیزات تجربی و محاسباتی پیشرفته در زمینههای مهندسی زلزله و مطالعات اجتماعی و اقتصادی ادغام میکنند. نتیجه یک برنامه سیستماتیک، "مهندسی" از تحقیقات پایه و کاربردی برای کاهش اثرات زلزله است.
یونسکو در پنج بخش اصلی فعالیت دارد که عبارتند از: بخش آموزش، بخش علوم طبیعی، بخش علوم انسانی و اجتماعی، بخش فرهنگ و بخش ارتباطات و اطلاعات.
کارکردهای یونسکو: آزمایشگاه عقاید، هنجارسازی، مرکز مبادله اطلاعات، ظرفیت ساز و تسهیل کننده همکاری های بین المللی یونسکو جوایز و مدالهایی را در زمینههای مختلف علمی و فرهنگی ارائه میکند که برخی از آنها عبارتند از:
• جایزه کالینگا برای فراگیر کردن دانش
• جایزه اخلاق در علم ابن سینا- یونسکو
• جایزه کارلوس جی فینلای در میکروبیولوژی
• جایزه جواد حسین برای دانشمندان جوان
• جایزه سلطان قابوس برای حفاظت از محیط زیست
• جایزه بینالمللی رودخانههای دست ساز برای حفاظت از منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک
• مدال انستیتو پاستور – یونسکو
• جایزه یونسکو – ال اورئال برای زنان دانشمند
ب: میزبانی مراکز نوع دو و کرسی های یونسکو
یکی از مهمترین حوزه های صلاحیت یونسکو، مجوزهایی است که این سازمان برای تاسیس مراکز نوع دو (Category-2) به کشورها اعطار میکند. کشورها با میزبانی این مراکز در یک حوزه خاص و ویژه، نقش و نفوذی منطقه ای در آن حوزه پیدا می کنند. در حال حاضر، ایران میزان هشت مرکز نوع دو یونسکو است:
- مرکز بینالمللی علوم پایه مرتبط با سلامت و تغذیه انسانی
- مرکز منطقهای مطالعات حفظ میراث ناملموس
- مرکز منطقهای توسعه پارک های علم و فناوری و مراکز رشد
- مرکز بین المللی قنات و سازه های تاریخی آب
- مرکز منطقه ای مدیریت آب شهری
- مرکز منطقه ای آموزش و پژوهش اقیانوس شناسی غرب آسیا
- مرکز بین المللی مدیریت یکپارچه آبخیزداری و منابع زیستی برای مناطق خشک و نیمه خشک
- مرکز منطقهای آموزشی و پژوهشی مدیریت خطرپذیری و تابآوری در برابر زلزله برای غرب و مرکز آسیا
علا.وه بر این مراکز، کرسی های یونسکو نیز، به استراک گذاری دانش و تجربیات کمک می کنند. فهرست کرسی های تاسیس شده یونسکو در ایران به شرح زیر است:
- کرسی یونسکو در مطالعات اخلاق زیستی (تاسیس 1400)
- کرسی یونسکو در مخاطرات زمین شناختی ساحلی (1400)
- کرسی یونسکو در زمینه ترویج علم (1398)
- کرسی یونسکو در زمینه ارتباطات در علم و فناوری ( 1396)
- کرسی یونسکو در زمینه تاریخ طب سنتی (1396)
- کرسی یونسکو در زمینه آموزش محیط زیست (1396)
- کرسی یونسکو در زمینه سلامت اجتماعی و توسعه (1395)
- کرسی یونسکو در زمینه آموزش و یادگیری الکترونیکی (1395)
- کرسی یونسکو در زمینه حقوق بشر، صلح و دموکراسی در دانشگاه شهید بهشتی (۱۳۹۵)
- کرسی یونسکو در در فضای مجازی و فرهنگ: دو فضایی شدن جهان (1394)
- کرسی یونسکو با عنوان : معلمان به عنوان یادگیرندگان مادام العمر (1393)
- کرسی یونسکو در زمینه مدیریت بلایای طبیعی (1393)
- کرسی یونسکو در آموزش مهندسی (1393)
- کرسی یونسکو در بازیافت آب (1393)
- کرسی یونسکو درزمینه بیوفیزیک دیابت (1393)
- کرسی یونسکو درزمینه کارآفرینی (1388)
- کرسی یونسکو درمدیریت، برنامه ریزی و تضمین کیفیت در آموزش عالی (۱۳۸۶)
اهداف کامستک
- ارزيابی منابع مادی و انسانی کشورهای عضو و تعيين نيازهای علمی و فناوري امت اسلامی
- ايجاد امکانات بومی کشورهای مسلمان در زمينه علم و فناوری از طريق همکاریهای متقابل
- ايجاد يک ساختار نهادی مؤثر و کارا برای برنامه ريزی، تحقيق و توسعه و تشويق فعاليتهای علمی و فناوري در سطح منطقه و جهان اسلام
- ايجاد همکاری ميان کشورهای مسلمان برای حل مشکلات آنها درحوزههای علمی و فنی با تکيه بر اقدامات دسته جمعی
تسهيلات و فعاليتهاي كامستك عبارتند از:
- برگزاری کارگاههای آموزشی و کمک مالی به برگزاری اين کارگا¬هها در کشورهای عضو.
- ارائه پژوهانه (کمک مالی) برای اجرای پروژههای علمی.
- کمک به جشنواره خوارزمی در قالب جوائز نقدی و صدور گواهينامه برای برگزيدگان.
- تهيه کتاب "راهنمای دانشمندان و مهندسان کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی" ودرج آن در سايت اين سازمان.
- اعطاي جايزه به دانشمندان کشورهای عضو. اعطاي چهار جايزه 3000 دلاري و گواهينامه سازمان COMSTECH به محققين واجد شرايط كشورهاي عضو در رشتههاي بيولوژي، شيمي، فيزيك و رياضيات با عناوين ذيل:
- COMSTECH Award for Young Scientist
- COMSTECH Award for Best Scientific Book
- COMSTECH Award for Best Research Paper
در سيزدهمين اجلاس مجمع عمومی مقرر گرديد جمهوری اسلامی ايران ميزبان سه شبكه: "شبکه ناو فناوری کشورهای اسلامی"، "شبکه پارک¬های علمی فناوری کشورهای اسلامی" و شبکه "دانشگاههای مجازی کشورهای اسلامی" باشد. در چهاردهمين اجلاس مجمع عمومي در سال 1389، تاسيس سه شبكه مذكور در جمهوري اسلامي ايران به تصويب رسيد و در دي ماه سال 1390 با حضور دكتر عطاء الرحمن هماهنگ كننده كامستك دبيرخانه هرسه شبكه افتتاح شد.
اهداف سازمان:
1ـ تقويت و ترغيب همكاري ميان كشورهاي عضو و تحكيم آن در زمينههاي آموزش، علوم، فرهنگ و ارتباطات
2ـ توسعه علوم كاربردي و استفاده از فناوري پيشرفته در چارچوب آرمانها و ارزشهاي جاودان و بلندمرتبه اسلامي
3ـ تحكيم درك و تفاهم ميان ملتهاي مسلمان و مشاركت در امور، دستيابي به صلح و امنيت جهاني به شيوههاي گوناگون به ويژه آموزش، علوم، فرهنگ و ارتباطات
4ـ حمايت از تكامل و ايجاد هماهنگي ميان مؤسسات تخصصي سازمان كنفرانس اسلامي در زمينه آموزش، فرهنگ و ارتباطات و تحكيم همبستگي يكپارچه اسلامي در ميان كشورهاي عضو سازمان كنفرانس اسلامي
5ـ مطرح نمودن فرهنگ اسلامي به عنوان پايه و اساس برنامهريزي آموزشي در كلية سطوح
6ـ تحكيم فرهنگ اسلامي، حفظ استقلال انديشه اسلامي در برابر تهاجم فرهنگي، عوامل انحراف، تخريب و پاسداري از خصوصيات بارز تمدن اسلامي
7ـ پاسداري از هويت اسلامي مسلمانان در كشورهاي غير اسلامي
مکانیسم های اجرایی اهداف سازمان
- حمایت از دانشگاهها و موسسات دولتی فعال در زمینه مطالعات قرانی و فرهنگ اسلامی و اصلاح برنامه های آموزشی ، کتاب های درسی و روش تدریس
- کمک به دانشگاههای کشورهای عضو برای ایجاد کرسی ها ، موسسات و گروههای مطالعات اسلامی
- برگزاری کنفرانس ها ، سمینار های علمی ، آموزشی و فرهنگی
- حمایت از سازمان های فعال در امور آموزشی ، علمی ، فرهنگی و ارتباطات
- تاسیس فدراسیون دانشگاههای جهان اسلام که از ابتکارات آیسسکو می باشد
- برگزاري كنفرانسها ، سمپوزيومها و سمينارها و تشويق به تأسيس نهادهاي آموزشي و علمي با همكاري دولتها، سازمان كنفرانس اسلامي و سازمانهاي فعال در زمينههاي آموزش، علوم و فرهنگ
- فعاليت در جهت گسترش فرهنگ اسلامي و زبان قرآن كريم در سطح جهان ميان ملل غيرعرب زبان از طريق همكاري با سازمانهاي علمي، آموزشي و فرهنگي اتحاديه عرب و ساير سازمانها و نهادهاي اسلامي براي برنامهريزي و حمايت از طرحهاي مصوب
- تقويت مراكز و نهادهاي تخصصي براي حمايت از فعاليتهاي علمي و آموزشي افراد، سازمانها، انجمنهاي خيريه يا مراكز اسلامي فعال در ترويج فرهنگ اسلامي و تدوين قرآن كريم و زبان عربي
- تشويق و حمايت تلاشهاي كشورهاي عضو به تهيه برنامه هاي آموزشي فني و آموزش عملي از اين برنامهها و نيز تشويق مخترعين و مبتكرين مسلمان
- ترويج كارهاي تحقيقي و مطالعاتي براي توسعه و ارتقاء آموزش در كشورهاي اسلامي و القاي ويژگي اسلامي به تمامي ابعاد تمدن، هنر و فرهنگ
جوايز آيسسكو
- جايزه علم وفناوري :آيسسكو هرسال در رشته هاي مختلف علوم وفناوري و در چارچوب تشويق مباحث علمي در جهان اسلام و كمك به تلاشهاي انجام شده براي توسعه به برترين دانشمندان جهان اسلام اعطا مي نمايد. در سال 2010 اين جايزه به دكتر حسين بهاروند ــ رييس بخش سلولهاي بنيادي پژوهشگاه رويان ــ اختصاص يافت. اين جايزه در اجلاس وزراي علوم و تحقيقات علمي كشورهاي اسلامي اعطا مي شود. و در سال 2014 به آقاي دكتر هوشمند از پژوهشگاه زيست فناوري و مهندسي ژنتيك اعطاء شد.
- جايزه سواد آموزي بزرگسالان :آيسسكو به منظور بهبود اسراتژيها ، طرح ها و برنامه هاي مربوط به سواد آموزي بزرگسالان به صورت غير رسمي غير مدرسه اي در كشورهاي عضو به تحقيقاتي كه منجر به نتايج برجسته اي در سوادآموزي ، توجه به مسائل برابري جنسيتي ،فرايند آموزش ويادگيري و... گردد اعطا مي نمايد.
مرجع ملی بانك در ايران وزارت امور اقتصادي و دارايي مي باشد.
نقش بانک در عرصه آموزش، علوم و فناوری
- برنامه همکاری تکنیکی نظیر برگزاری دوره¬های کوتاه مدت برای کارشناسان، سمینارها و
کارگاه¬های آموزشی و کنفرانس.
- برنامه حمایت از متخصصان و موسسات تحقیقاتی کشورهای عضو از طریق سرمایه¬گذاری پروژه های تحقیقاتی می¬باشد که از "صندوق کمک¬های تکنیکی" تامین می¬شود.
- اعطای بورس با هدف کمک به دانشجویان برجسته مسلمان در کشورهای غیرعضو.
- اعطای "بورس شایستگی" با هدف توسعه تکنیکی نیروی انسانی متخصصی و ارتقا توان تحقیقاتی علمی و فناوری محققان.
- اعطای جوائز علم و فناوری به مبلغ یکصد هزاردلار به موسسات تحقیقاتی و توسعه¬ای.
- اعطای بورس کارشناسی ارشد به دانشجویان کشورهای کمتر توسعه¬ یافته برای تحصیل درکشورهای عضو و...
- کمک تکنیکی برای تشکیل یا تجدید سازمان موسسه¬های تحقیقاتی.
- کمک به انتقال نتایج تحقیقات به بخش¬های توسعه ای جهت بکارگیری، ثبت و مستندسازی آن.
شیوه درخواست استفاده از تسهیلات
درخواست هر نوع تامین مالی بایستی از طریق مرجع رسمی مربوطه در هر کشور به IDB ارسال گردد. در جمــهوری اسلامی ایــران، مـــرجع رسمی مربوطه وزارت امور اقتصادی و دارایی – دفتر وامها، مجامع و موسسات بین المللی سازمان سرمایه گذاری و کمکهای اقتصادی و فنی ایران که از طریق مرکز همکاری های علمی بین المللی وزارت عتف اقدام می شود.
روش های سرمایه گذاری بانک
کلیه پروژه های و برنامه های علم و فناوری تحت سه مقوله زیر قرار می گیرند:
1) تجهیزات مادی و زیر ساخت ها
شیوه های سرمایه گذاری مجاز شامل وام، اجاره، فروش قسطی، کمک های بلاعوض/ وام های کمک تکنیکی برای ایجاد توانایی است.
2) فعالیت های تحت برنامه همکاری تکنیکی
این فعالیت ها شامل دوره های کوتاه مدت ( حداکثر 6 ماهه) برای کارشناسان، آموزش های ضمن خدمت کوتاه مدت، سمینارها، کارگاه های آموزشی و کنفرانس ها است.
تمام افراد و مؤسسه ها بهره مند از این برنامه باید از کشورهای عضو باشند.
3) سرمایه گذاری پروژه های تحقیقاتی
این نوع سرمایه گذاری ترتیبات جدیدی است که توسط مدیریت بانک به منظور همگامی با
حمایت های بیشتر متخصصان و موسسه های تحقیقاتی در اجرای پروژهای خاص اتخاذ و تصویب شده است. این سرمایه گذاری از صندوق کمک های تکنیکی تامین می شود و میتواند شامل موارد زیر باشد:
- کمک تکنیکی برای تشکیل یا تجدید سازمان موسسه های تحقیقاتی با هدف ایجاد توانایی؛
- آموزش ؛ و
- کمک به انتقال نتایج تحقیقات به بخش های توسعه برای بکارگیری و شامل کمک به ثبت و مستندسازی و غیره می شود.
فعالیت های علم و فناوری بانک
در سالهای گذشته بانک توسعه فعالیت های خودرا با کامستک و دیگر موسسه های علم و فناوری افزایش داده است و نتیجه ملموس این تشدید فعالیت ها پردازش و اجرای پروژه های مرتبط با علم و فناوری و سرمایه گذاری های متعدد در این زمینه است که عمدتاً شامل سرمایه گذاری پروژه ها، کمک تکنیکی برای ایجاد توانایی، برنامه های بورسیه و برنامه های همکاری تکنیکی است.
1- سرمایه گذاری پروژه ها
سرمایه گذاری پروژه ها عامل مهمی است که از طریق آن انتقال فناوری رخ می دهد.
این سرمایه گذاری از طریق متعدد مثل وام های بدون بهره، مشارکت به تساوی، اجاره و فوش قسطی است.
2- کمک تکنیکی برای ایجاد توانایی
فعالیت های سرمایه گذاری پروژه ها در بانک به وسیله عملیات کمک تکنیکی کامل می شود. که مختص کشورهای عضو به ویژه کشورهای عضو کمتر توسعه یافته است. این کمک به منظور تسهیل اداره و اجرای پروژه و حمایت از ایجاد توانایی نهادی و مادی است که به صورت وام، کمک بلاعوض و یا تلفیقی از هر دو صورت است. و گاهی به صورت مشاوران قراردادی برای کمک به پروژه است. دیگر شکل های این کمک از طریق مؤسسه تحقیق و آموزش اسلامی به صورت برگزاری سیمنارها و کارگاه¬های آموزش اسلامی به صورت برگزاری سمینارها و کارگاه های آموزشی است.
3- برنامه همکاری تکنیکی
هدف این برنامه ترویج تبادل متخصص و تجربه میان اعضا از طریق سرمایه گذاری فعالیت های کوتاه مدت است.
فعالیت این برنامه براساس کمک بلاعوض شامل:
الف- ماموریت های (حداکثر 6 ماهه) کارشناسان کشورهای عضو به کشورهای عضو دیگر به منظور اجرای پروژه و یا ارائه خدمات مشاوره ای.
ب- آموزش ضمن خدمت و گروه های آشناسازی برای بهره مندی پرسنل کشورهای عضو از تجربیات آنها.
پ- سیمنارها و کارگاه های آموزشی به منظور تبادل تجربه میان کارشناسان کشورهای عضو در مورد موضوعات مهم.
4 - برنامه حمایت بانک از محققان جوان
این برنامه که با کامستک مشترکاً طراحی شده است شامل تخصیص کمک های بلاعوض تحقیقاتی فردی از 8000 دلار تا 15000 دلار می شود
برنامه کارگاه آموزشی سالیانه با مدرنترین تکنیک های پیشرفته مصوب سال 1999 که دو دوره آن از طریق شبکه های بین الدولی کامستک اجرا شده است
5- برنامه بورسیه
الف- برنامه بورسیه برای جوامع مسلمان در کشورهای غیر عضو
این برنامه از سال 1983 آغاز شده است و با هدف کمک به دانشجویان مسلمان برجسته ساکن در کشورهای غیر عضو برای ادامه تحصیلات در داروسازی، مهندسی، دندانپزشکی، پرستاری، علوم دامپروری، کشاورزی، و علوم کامپیوتر در دانشگاه های کشور متبوعشان یا کشورهای عضو بانک است. این کمک مالی به صورت وام قرض الحسنه در اختیار دانشجو قرار می گیرد که پس از تحصیل آن را مسترد می¬کند. هدف از این برنامه توسعه استعدادهای انسانی جوامع مسلمان ساکن کشورهای غیرعضو است.
ب- برنامه بورسیه شایستگی
این بورسیه با هدف توسعه تکنیکی نیروی انسانی متخصص علم و فناوری و ارتقا توانایی تحقیقاتی و علمی و فناوری محققان در کشورهای عضو برای مطالعات و تحقیقات پیشرفته در علوم و فناوری کاربردی اعطا می شود.
محل تحصیل درمؤسسه های پیشرفته علمی و فناورانه کشورهای صنعتی جهان مثل آمریکای شمالی، اروپای غربی، ژاپن، استرالیا و غیره. مي باشد
پ- برنامه بورسیه کارشناسی ارشد
این بورسیه با هدف کمک به دانشجویان کشورهای کمتر توسعه یافته برای ادامه تحصیل در کشورهای عضو بانک در رشته های علمی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد اعطا می شود.
6- برنامه متخصصان جوان (فرصت های شغلی)
این برنامه مختص فارغ التحصیلان برجسته جوان است که میتواند بطور مؤثر و کارآ به بانک در رسیدن به اهداف و مأموریتش کمک نمایند و بانک ضمن ارائه آموزش های لازم به آنان از خدمات آنان در قبال پرداخت حقوق و مزایا بهره مند می شود.
7- جوایز بانک توسعه برای علوم و فناوری
یکی از اقدامات جدید بانک توسعه که به پیشنهاد گروه مشاوره بانک آغاز شده است ایجاد جایزه ای به مبلغ 000/100 دلار آمریکا برای دستاوردهای جدید و نتایج برجسته تحقیقات در زمینه علم و فناوری است.
بانك همچنين با مؤسسه های مهم علم و فناوری نظير کامستک يونسكو و آيسسكو همكاري دارد.
تاسيس «دانشگاه بين المللي گروه هشت»
سازمان همکاری اقتصادی گروه هشت در سال 2007 تدوین نقشه راه 10 ساله این سازمان را در دستور کار قرار داد و وزارت امور خارجه ایران از وزارت علوم، تحقيقات و فناوري درخواست كرد برنامه هاي قابل اجرا براي تدوين «این نقشه راه 10 ساله» را ارايه كند. متعاقب اين درخواست، طرح تاسيس "دانشگاه بين المللي گروه هشت كشور اسلامي در حال توسعه (D8)" از طرف مركز همكاري هاي علمي بين المللي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري به وزارت امور خارجه ارايه شد. نقشه راه 10 ساله گروه هشت (18-2008) در سال 2008، به تصويب ششمين اجلاس سران دي هشت در مالزي رسيد که در آن، اشاره مستقيمي به تاسيس دانشگاه بين المللي گروه هشت نشده، ولي بند(7) بخش (10) آن با عنوان «علوم، فناوري و نوآوري»، بر لزوم «تقويت همكاري هاي علوم و فناوري با هدف نهاديه كردن اين همكاري ها از طريق تاسيس مراكز تحقيقاتي دانشگاه/موسسه دي هشت» تاكيد كرده است. در واقع براي گروه هشت كشور اسلامي در حال توسعه با جمعيتی يك ميلياردي ، نيروي كار 400 ميليوني و ظرفيت هاي انرژي، صنعتي، اقتصادي و تجاري قابل ملاحظه كه بنيان گذاران آن در سوداي تشكيل «باشگاه سياسي-اقتصادي اسلامي» شبيه به «گروه هشت كشور صنعتي» هستند، تاسيس يك دانشگاه بين المللي و ارتقاي «تبادل دانشجويي و دانشگاهي (Student & University Mobility)»، پروژه اي پراهمیت محسوب مي شود. بررسي هدف هاي تعريف شده در سند نقشه راه 10 ساله گروه هشت نشان می دهد كه دانشگاه D8 مي تواند به عنوان قطب (Hub) ظرفيت سازي نيروي انساني بين كشورهاي عضو عمل كند.
https://developing8.org
تاسیس دانشگاه D8:
- طرح توجیهی تاسیس دانشگاه با محوریت دانشگاه همدان ، از طرف دانشگاه بوعلی سینا و مرکز همکاری های علمی بین المللی در خرداد ماه 1395 تهیه و متعاقب آن، پیش نویس اساسنامه دانشگاه بین المللی گروه هشت به دو زبان انگلیسی و فارسی در مرداد ماه 1395 تهیه شد
- کمیسیون آموزش عالی در جلسه مورخ 5/4/1395 خود با کلیات تاسیس دانشگاه گروه هشت با محوریت دانشگاه بوعلی سینا موافقت کرد.
- اساسنامه تاسیس دانشگاه در جلسه شماره 901 شورای عالی گسترش آموزش عالی وزارت متبوع، مورخ 30/7 1396 به تصویب رسید.
- دانشگاه بوعلی سینا، مجوز 8 رشته و 13 گرایش را دریافت کرده است. طراحی وب سایت، احداث خوابگاه مستقل، کمک های مالی دریافت شده از جمله طریق استانداری، فعالیت مرکز آموزش زبان فارسی و ... از جمله اقدامات دیگر انجام شده برای تاسیس دانشگاه گروه هشت است. دانشگاه دارای شخصیت حقوقی مستقل بوده و زیر نظر هیات امنایی متشکل از وزرا و نمایندگاه کشورهای عضو و سایر اعضای حقوقی اداره می شود.
مرکز در 18 کشور عضو شامل بنگلادش، چین، فیجی، هند، اندونزی، ج.ا. ایران، قزاقستان، مالزی، نپال، پاکستان، فیلیپین، جمهوری کره، سریلانکا، تایلند، ازبکستان، ویتنام، روسیه و تاجیکستان دارای مرجع ملی است.
این مرکز با هدف تقویت محیط نوآوری و انتقال فناوری در کشورهای عضو، طرح ها، برنامه ها و فعالیت های خود را که کشورهای عضو و اهدا کنندگان بین المللی آن را تامین میکنند، اجرا می نماید. ذینفعان اصلی APCTT سیاستگذاران، مراکز ارتقا و انتقال فناوری، موسسات تحقیق و توسعه، کارآفرینان مبتنی بر فناوری، استارتاپ ها و شرکت های کوچک و متوسط و تأمین مالی فناوری، نهادهای سرمایه گذاری خطرپذیر و سایر موسسات مرتبط در آسیا و اقیانوسیه هستند.
هدف کلی APCTT تقویت توانایی انتقال فناوری در منطقه آسیا و اقیانوسیه و تسهیل واردات/صادرات فناوری های سازگار با محیط زیست در کشورهای عضو است. فعالیتهای APCTT در سه زمینه خاص متمرکز شده است: نوآوریهای فناوری برای توسعه پایدار، انتقال فناوری و تجاری سازی و کارآفرینی فناوری، شرکتهای نوپا و کوچک و متوسط مبتنی بر فناوری.
دستگاه طرف عضویت سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.
فرآورده هاي پايگاه استنادي علوم جهان اسلام (ISC)
در ادامه فرآورده هاي اين نظام معرفي شده اند:
گزارش هاي استنادي نشريات فارسي (PJCR)
گزارشهاي استنادي نشريات عربي (AJCR)
گزارشهاي استنادي نشريات انگليسي (EJCR)
نمايه استنادي علوم ايران (ISCI)
نمايه استنادي علوم جهان اسلام
پايگاه طلايه داران علم ايران (PESI)
پايگاه استنادي برترين همايش هاي علمي فارسي (PHPD)
نظام تمام متن مقالات مجلات جهان اسلام (ISC E-Journals)
نظام شاخص هاي عملكردي نشريات فارسي ( (PJPI)
نظام تحليل داده هاي نشريات فارسي (در دست طراحي) (DPJA)
نظام آگاهي رساني نشريات علمي جهان اسلام
نظام آگاهي رساني علمي جهان اسلام (در دست طراحي) (ISC CAS)
گزارش استنادي (Citation Report)
توليد کتاب علم ايران
تحليل استنادي نشريات فارسي حوزه علوم انساني در پايگاه PJCR در دوره زماني 1382- 1386
بررسي وضعيت توليدات علمي 20 کشور برتر دنيا
طراحي و توليد مجموعه مقالات کنفرانسهاي علمي مرکز استنادي علوم کشورهاي اسلامي:جمهوري اسلامي ايران( پايگاه همايشهاي پراستناد فارسي)