جلسه دفاع از رساله دکتری خانم مائده راسخ، دانشجوی مشترک دانشگاه گیلان و دانشگاه اتونوما مادرید، اسپانیا در رشته فیزیک تحت عنوان "مطالعه نظریه تابعی چگالی مواد دو بعدی در اسپینترونیک"با راهنمایی مشترک آقایان دکتر صابر فرجامی شایسته (دانشگاه گیلان) و دکتر خوئان خوزه پالاسیوس (دانشگاه اتونوما مادرید) در تاریخ 30 شهریور 1401 با موفقیت برگزار شد. رساله مذکور به واسطه دستاوردها، کیفیت نگارش و ارائه مناسب، موفق به کسب درجه عالی از هیات داوران منتخب هر دو دانشگاه (دکتر سعید مهدوی فر و دکتر حنیف هادی پور از دانشگاه گیلان؛ دکتر علی توانا از دانشگاه محقق اردبیلی؛ دکتر لیندا آنجلا زتی – دانشگاه اتونومای مادرید و دکتر دنیل گسلبز مارتینز – دانشگاه آلیکانته مادرید) شد.
در این رساله کوشش شده است تا با بررسی ویژگی های مواد دو بعدی امیدبخش در کاربردهای اسپینترونیک، بهبود هرچه بیشتر پارامترهای موثر براین امر محقق گردد. موارد زیر، از جمله دستاوردهای این رساله است:
- افزایش شدید دمای کوری با هیدروژناسیون در تک لایه CrI3 که به عنوان اولین مگنت دوبعدی شناخته می شود. در دما های بالاتر از دمای کوری، مواد مغناطیسی خاصیت آهنربایی خود را از دست می دهند. هرچه دمای کوری مگنت ها بالاتر باشد، امکان استفاده از این مواد در شرایط دمایی واقعی تری فراهم می گردد. نتایج این بخش از تحقیقات ایشان در ژورنال Computational Materials Science به چاپ رسیده است.
- ارائه یک روش اصول اولیه بر اساس فرمالیسم انتقال کوانتومی و مبتنی بر نظریه تابعی چگالی که اثر انگشت تبدیلات متقابل بار و اسپین در مواد دوبعدی دارای جفت شدگی اسپین ـ مدار را بدست می دهد. بار و اسپین دو ویژگی متفاوت و مهم از الکترون ها می باشند. جریان های بار و اسپین می توانند توسط یکدیگر تولید شوند. به عنوان مثال، میتوان جریانهای اسپینی یا انباشتگی اسپینی را توسط یک جریان بار ایجاد کرد. این تبدیلات بین جریان های بار و اسپین در مواد با ویژگی های خاص و روش های خاصی امکان پذیر است و دارای کاربرد های بسیار مهمی در اسپینترونیک می باشد. نتایج این بخش از تحقیقات در ژورنال Physical review B به چاپ رسیده است.
- بررسی خواص الکترونیکی صفحات لایهبرداری شده آنتیمونن چند لایه ( ) با ضخامتهای مختلف ( ) که با همکاری مشترک با یک گروه تجربی کار در مادرید انجام گرفته است. نتایج نشان دهنده نقش کلیدی حالتهای سطحی محافظتشده از نظر توپولوژیکی ( ) در خواص الکترونیکی آنتیمونن چندلایه می باشد. نتایج این بخش از تحقیقات نیز در ژورنال Applied Materials Today به چاپ رسیده است.
مدیریت همکاریهای علمی بینالمللی دانشگاه گیلان، ضمن تبریک این موفقیت به خانم دکتر مائده راسخ و جامعه علمی دانشگاه گیلان، برای ایشان آرزوی توفیقات روزافرون دارد.
پی نوشت:
سالیان سال دانشمند بر این تصور بودند که مواد کریستالی دو بعدی به دلیل ناپایداری ترمودینامیکی نمی توانند در دماهای محدود وجود داشته باشند. اما در سال 2004 میلادی، علم مواد به موفقیت بزرگی دست یافت. Novoselov و Geim اولین ماده دو بعدی، گرافن، را از طریق لایه برداری از گرافیت جدا نمودند. این دستاورد آنقدر مهم بود که جایزه نوبل سال 2010 به طور مشترک به این دو دانشمند اعطا شد.
پس از این دستاورد، خانواده مواد دو بعدی به تدریج در حال گسترش است. مواد دوبعدی به دلیل خواص شگفتانگیزشان و طیف وسیعی از کاربردها از جمله در الکترونیک، اسپینترونیک، پلاسمونیک، آشکارسازهای نوری، حسگر ها، لیزرهای فوقسریع، باتریها، ابرخازنها، ترموالکتریک، ذخیرهسازی انرژی بسیار با اهمیت هستند و مطالعات گسترده ای را به خود اختصاص داده اند.